ข้าวเหนียวดำ หรือ ข้าวก่ำ (Black sticky rice) ข้าวเหนียวดำหรือเหนียวดำหรือข้าวสีนิล คือข้าวสายพันธ์ุข้าวเหนียวที่มีสีแดงอมม่วงโดยธรรมชาติ นิยมปลูกทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยแต่ไม่มากเนื่องจากไม่ใช่ข้าวที่เป็นอาหารหลัก โดยจะปลูกแซงกับข้าวเหนียวและข้าวหอมมะลิ นิยมนำมาทำข้าวหลามหรือเป็นของหวานข้าวเหนียวดำเปียกหรือนำมานึ่งคลุกกับน้ำตาลและมะพร้าวอ่อนรับประทาน ข้าวก่ำเป็นข้าวพื้นเมืองของชาวเอเชียปัจจุบันปลูกได้ทั่วๆไปแถบประเทศเพื่อนบ้านเช่น สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม สาธารณรัฐประชาชนจีนก็ปลูก
แม้จะเป็นข้าวสายพันธ์ุข้าวเหนียว หากนึกถึงคำว่าข้าวเหนียวอาจจะนึกถึงคำว่านึ่งภาษาพื้นเมืองของชาวเหนือและชาวอิสาน แต่จริงๆแล้วข้าวก่ำนอกจากนึ่งแล้วสามารถหุงโดยใช้หม้อหุงข้าวได้ รับประทานคล้ายๆข้าวกล้อง จะหุงโดยใช้ข้าวสารหอมมะลิ 1 หรือ 2 ถ้วยต่อข้าวก่ำ 1 กำมือ หรือจะหุงข้าวก่ำทั้งหม้อก็ได้ สัดส่วนหรือปริมาณแล้วแต่ผู้บริโภคว่าต้องการรับคุณประโยชน์และสารอาหารจากข้าวชนิดนี้มากน้อยเพียงใด แล้วคุณประโยชน์ที่จะได้จากข้าวก่ำมีอะไรบ้าง ? ⇓
ในข้าวก่ำมีสารที่เรียกว่า OPC ( Oligomeric Proanthocyanidins ) สารต้านอนุมูลอิสระที่ได้จากธรรมชาติ สาร OPC พบมากในส่วนของผิวและเมล็ดของผลไม้พวกองุ่น บลูเบอรี่ พลัมและเปลือกสน โดยเฉพาะในเมล็ดองุ่น สาร OPC ที่พบในข้าวก่ำเป็นสารชนิดเดียวกับที่สกัดได้จากองุ่นดำและองุ่นแดง เปลือกสน เป็น Superantioxidant มีประสิทธิภาพมากกว่าวิตามินซีและวิตามินอี มากกว่า antioxidant ที่มีในผักและผลไม้ คุณประโยชน์ของสาร OPC ได้แก่ ⇓
- OPC จะช่วยยับยั้งการเกาะตัวของคอเลสเตอรอล ( Cholesterol ) ที่ผนังหลอดเลือดจึงป้องกันหลอดเลือดอุดตัน ช่วยให้โลหิตหมุนเวียนได้ดีลดความเสี่ยงของโรคหัวใจ
- OPC ช่วยป้องกันการเสื่่อมของดวงตา ปกป้องอาการเสื่อมของดวงตาจากเบาหวาน ป้องกันจอประสาทตาเสื่อม
- ป้องกันสมองเสื่อม
- ปกป้องผิวจากรังสี UV ป้องกันการเสื่อมสภาพของผิวและริ้วรอย
เพราะฉะนั้น สาร OPC นี้พบมากและสกัดได้จากพืช ผลไม้ที่มีสีม่วงหรือแดงหรือม่วงอมแดง มีผู้สนับสนุนให้ดื่มไวน์แดงที่หมักจากองุ่นเป็นประจำป้องกันโรคหัวใจ